De mythe van het geldgebrek
Hoe vaak hoor en lees je niet dat het ons ontbreekt aan geld? Met ‘ons’ bedoel ik even niet de burger privé, maar het collectief, de samenleving, de maatschappij, de politiek. U wilt een hogere bestaanszekerheid voor de minima? Heel sympathiek, maar dat kan niet want er is geen geld voor. Alle daklozen een dak bieden boven hun hoofd? Vergeet het maar – te duur! Waarom er dan wel geld is voor het verhogen van het salaris van de koning, snappen we dan weer niet. Tenminste ik niet. Nu is er voor dat laatste een uitleg gekomen: de regering heeft gezegd, er is geld voor het verhogen van het koninklijk salaris omdat dat in de wet is vastgelegd. Zijn salaris volgt dat van de vicevoorzitter van de Raad van State. Aha, dan weet ik het goed gemaakt. Laten we in de wet vastleggen dat bestaanszekerheden de loontrend volgen, en dat daklozen die dat willen een dak boven hun hoofd krijgen. Geld tekort opgelost want het is in de wet vastgelegd.
Sowieso is de wereld van het geld een absurde. Altijd hoor je dat er geldgebrek is voor de meest essentiële zaken. Bijvoorbeeld in mijn woonplaats liggen in de Wethoudersbuurt de stoeptegels schots en scheef. Eerst was er geen geld voor om ze recht te leggen. Toen er wel geld was, had het geen prioriteit. Toen er geld was én prioriteit, was er geen personeel. Laat maar gemeente, want na 10 jaar pleiten dat voor dit soort dingen wél geld, prioriteit en personeel moet komen, want gebroken heupen en schedelbasissen herstellen kosten veel meer, na 10 jaar smeken hoeft het niet meer. De Wethoudersbuurt wordt binnenkort gesloopt.
Toen in 2008 in het nieuws kwam dat provincies en gemeenten voor honderden miljoenen waren opgelicht door een IJslandse bank, realiseerde ik me dat al die verhalen van gemeenten dat ze nergens geld voor hadden niet bleken te kloppen. Ze hadden honderden miljoenen over, maar die hadden ze gestald bij een IJslandse bank. Niet alleen waren zij opgelicht, maar hun burgers ook! In mijn woonplaats is het niet veel anders. Voor een paar duizend euro werk om stoepen te herstellen was geen geld, maar wel voor een giga-investering in een megalomaan ‘World Food Center’.
En waarom moet nieuw beleid altijd nieuw geld kosten? Dat is helemaal niet zo. Neem inzet van meer wijkagenten in de buurten bijvoorbeeld. Maak de proces-verbalen korter en puntiger, het personeel dat je als politie daarmee bespaart kan door de wijken fietsen. Kost geen cent meer. Behandeling van een Kamervraag kost 3800 euro. Stel een maximum aan het aantal Kamervragen per partij per jaar. Kost geen geld, maar levert geld op, voorkomt dat een ministerie doldraait. Én de kwaliteit van het beleid zal verbeteren. Als een gemeente 900 ambtenaren heeft, laat de beleidsambtenaren elk jaar 2 weken lokaal straatwerk doen. Bijvoorbeeld stoeptegels rechtleggen. Kost geen cent extra. Gevolg, het ziekenhuis draait minder productie aan heupoperaties. Én het preventief veiligheidsbeleid knapt er van op. Everybody happy.